Monte San Michele (deel 1 van 3)

Klik hier voor deel 2. Klik hier voor deel 3.

In het verhaal dat de verbeten strijd beschrijft die de Italianen voerden met Oostenrijkers om de stad Gorizia in te nemen neemt de heuvel San Michele een belangrijke plaats in. In de eerste zes Isonzo-slagen is deze plek een synoniem voor rook, granaten en ondraaglijke dorst totdat uiteindelijk -na een lange strijd- de heuvel niet meer houdbaar was voor de Oostenrijkse eenheden.

Dit is het eerste deel van een drieluik die deze strijd beschrijft. In dit deel wordt vooral ingegaan op het belang van deze heuvel. De andere delen beschrijven de strijd en de afloop.

De heuvel van San Michele ligt op ongeveer tien kilometer van de accommodatie in Sela na Krasu.

 

Gorizia is de sleutel tot succes

De heuvel San Michele, genoemd naar het gelijknamige dorpje nabij deze heuvel, is onderdeel van de Oostenrijkse verdediging van Gorizia. Deze stad, anno ’tegenwoordig’ in Italië gelegen, behoorde sinds 1500 toe aan het Habsburgse rijk. En dat was Gorizia bij het uitbreken van de vijandelijkheden tussen de Italianen en Oostenrijkers in 1915 nog steeds zo.

Hoewel Italië vooral begerig naar Zuid-Tirol en Triest keek als gebieden voor een mogelijke gebiedsuitbreiding, was de toenmalige grens vanaf het westelijke deel bij Gorizia, lopend naar het noorden door de Juliaanse Alpen een doorn in het Italiaanse oog. Omdat de staatsgrens ten westen van de Isonzo lag, konden de Oostenrijkers makkelijk deze rivier oversteken. Dat zou een potentieel gevaar opleveren voor de Italianen die Triest wilden “bevrijden”, omdat de Oostenrijkers relatief eenvoudig via Gorizia troepen konden aanvoeren om de naar Triest oprukkende troepen in de flank aan te vallen. Hiermee werd Gorizia een strategisch doel voor de Italianen. Controle over Gorizia betekende voor de Italianen de toegang tot Triest.

De Oostenrijkers kozen er bewust voor om aan de Isonzo een defensieve oorlog te voeren. De offensieve oorlogshandelingen van de Oostenrijkers in Servië liepen verre van voorspoedig, om nog maar te zwijgen over de gebeurtenissen in Galicië. Dus het was het doel van de Oostenrijkse legerleiding om met zo weinig mogelijk middelen het grensgebied met Italië onder controle te houden. Met de angst dat de Italianen via Gorizia naar het Noorden zouden optrekken, maakten de Oostenrijkers gebruik van de heuvels rondom Gorizia om te voorkomen dat dit bruggenhoofd in Italiaanse handen zou vallen.
Ten noorden van de stad werden de heuvels Podgora en de Sabotin ingericht voor de verdediging. Ten noordoosten van de stad (ten oosten van de Isonzo) werd de San Gabriel bemand. In het oosten lag de San Marco. En in het zuidwesten van de stad groeven de verdedigers zich in op de hoofdrolspeler in dit drieluik: de Monte San Michele.

 

Het belang van San Michele

Om Triest te bereiken moesten de Italianen de Doberdovlakte oversteken. Het noordelijkste puntje van deze vlakte is de heuvel San Michele. Beide partijen zagen het belang van deze heuvel in. De Oostenrijkers konden de heuvel, zoals eerder gezegd, gebruiken in de verdediging van Gorizia, maar ook als observatiepost die waakte over de Doberdovlakte. Iedere vijandelijke troepenbeweging kon hier door de Oostenrijkers worden waargenomen.

Voor de Italianen was de heuvel niet alleen een hindernis op weg naar naar Gorizia, maar mocht de heuvel door de Italianen ingenomen kunnen worden, dan zouden zij zich ook relatief veilig over de Doberdo kunnen verplaatsen. En ook niet geheel onbelangrijk: vanaf deze heuvel hadden de Italianen vrij zicht op Gorizia en konden zij vanaf de heuvel een eventuele aanval richting Gorizia aanvangen.

Het kostte de Italianen bij het begin van de vijandelijkheden tussen Italie en Oostenrijk enige moeite om het leger op voldoende sterkte te krijgen. Het verplaatsen van de eenheden vanuit het westen richting de Oostenrijkse grens was in mei 1915 nog in volle gang. Het Derde Leger had de taak om Triest in te nemen en om door te stoten naar Laibach, het huidige Ljubljana. Hoewel bij de bovenloop van de Isonzo enige plaatsen werden ingenomen, duurde het nog enige weken voordat het Derde leger gevechtsklaar was. Het was kostbare tijd die de Italianen nodig hadden om zich naar het oosten te verplaatsen. Het gaf de Oostenrijkers de mogelijkheden om de verdediging op orde te brengen.

In het volgende deel gaat het over de strijd op de San Michele en hoe de heuvel diverse keer van eigenaar wisselt.

Uw Blogreporter